Polaniec

Święto ognia, wody, magii księżyca i miłości – czyli jedyna taka noc w roku – Noc Świętojańska w sołectwie Winnica

Noc Świętojańska to święto obchodzone w wigilię Świętego Jana Chrzciciela. Data obchodów wyznaczona przez Kościół nieprzypadkowo zbiega się z datą słowiańskich obchodów Sobótki czy inaczej nocy Kupały, związanych właśnie z letnim przesileniem Słońca. Najkrótsza noc przypada zazwyczaj z 21 na 22 czerwca i właśnie w czasie wtedy odbywały się główne obrzędy związane z obchodami tego święta. W tradycji słowiańskiej było to święto wody i ognia, ale również święto miłości, płodności, Słońca i Księżyca. Zwyczaje i obrzędy kultywowane w Noc Kupalną miały na celu zapewnienie zdrowia i urodzaju. W trakcie tej najkrótszej nocy w roku palono ogniska wokół, których tańczono przy wtórze muzyki. Stare gospodynie rzucały do ognia zioła (bylicę, szałwię i inne), by zapewnić płodność oraz urodzaj. Skakanie przez ogniska i tańce wokół nich miały oczyszczać, chronić przed złymi urokami i chorobami.

O godzinie 20:30 wszystkich licznie zgromadzonych gości i mieszkańców Miasta i Gminy Połaniec powitali gospodarze imprezy – Burmistrz Miasta i Gminy Połaniec - Jacek Tarnowski, Przewodniczący Rady Miejskiej -  Stanisław Lolo, Dyrektor Centrum Kultury i Sztuki - Joanna Juszczyńska oraz sołtys sołectwa Winnica - Teresa Wiącek. Swoją obecnością uświetnił imprezę również Tadeusz Mikołajewicz przyjaciel Połańca,  Wiceprzewodniczący Rady Miejskiej – Zdzisław Kwiatkowski, Zastępca Burmistrza Miasta i Gminy Połaniec – Jarosław Kądziela, Radni Rady Miejskiej oraz Dyrektorzy Placówek Oświatowych.

Burmistrz Miasta i Gminy Połaniec - Jacek Tarnowski w swym przemówieniu podziękował wszystkim za tak liczne przybycie i podkreślił fakt, że to już kolejna Noc Świętojańska zorganizowana w sołectwie Winnica i impreza ta jest przykładem doskonałej współpracy Rady Miejskiej, samorządu lokalnego i wojewódzkiego z mieszkańcami gminy Połaniec, podkreślił rolę dobrej współpracy przed kolejnym okresem programowania środków unijnych i możliwości pozyskania dla naszej gminy. Burmistrz na zakończenie swojego przemówienia Biesiadę Połaniecką uznał za otwartą i zaprosił wszystkich do wspólnej zabawy.

W tę magiczną noc dziewczęta na wydaniu wiły wianki i puszczały je w nurty rzek. Na początku wianki plecione były ze słomy, w którą wplatano świeże kwiaty, a przed puszczeniem ich na wodę podpalano słomę. W późniejszych czasach dziewczęta zaczęły pleść wiązanki z ziół i polnych kwiatów i osadzać w nich świece. Świętojański bukiet miał składać się z siedmiu czarodziejskich roślin: bylicy, rosiczki, szałwii, łopianu, ruty, dziewanny i dziurawca. Miały odstraszać złe duchy, chronić przed chorobą i gwarantować dobre zamążpójście. Dlatego też gdy wybiła godzina 23:00, wszyscy uczestnicy biesiady, śpiewając z pochodniami i wiankami w dłoni, udali się nad brzeg Wisły, by wspólnie uczestniczyć w rytuale puszczania wianków.

Noc Świętojańska nierozerwalnie łączy się ze staropolskimi zwyczajami, przepowiedniami i czarami. Podobno w tą magiczną noc  woda, ogień i rośliny powiedzą, co nas czeka w miłości i jak zaczarować swoje szczęście. W magię śpiewu i dźwięku wprowadziły zebranych dziewczęta z Centrum Kultury. Zaprezentowały najpopularniejsze polskie przeboje, które niejedną osobę porwały do tańca. Na scenie nie zabrakło również  „świętojańskich czarownic” z CKiSz, które jak przystało na prawdziwe wiedźmy, w swych niepowtarzalnych układach tanecznych zaczarowały wszystkich zgromadzonych ruchem, tańcem, muzyką.
Uczestnicy zabawy mogli również posiedzieć przy magicznym blasku ogniska, bowiem to ogień, a nie woda odgrywa najważniejszą rolę w czasie Nocy Świętojańskiej. To właśnie wokół niego tańczono, śpiewano rytualne pieśni i odprawiano wróżby. Popiołem ze świętojańskich ognisk posypywano również pola, by zapewnić urodzaj i uchronić je przed gradem.

Wspaniałym i nastrojowym uświetnieniem Nocy Świętojańskiej była kolejna atrakcja przygotowana przez organizatorów, a mianowicie puszczanie lampionów szczęścia. Uczestnicy biesiady, myśląc swe życzenia puszczali lampiony, które jak różnokolorowe iskierki leciały wysoko, do granic nieba, przynosząc szczęście i spełnienie marzeń. Lampiony stworzyły niezapomniany nastrój i niepowtarzalne widowisko świetlne na niebie.

Noc Świętojańska, najkrótsza w roku, jest pełna tajemnic i czarów. Nic dziwnego, że magiczny kwiat paproci według legend zakwita w tę właśnie noc. By tradycji stało się zadość, gdy tylko wybiła północ uczestnicy biesiady udali się na poszukiwanie kwiatu paproci, który miał zapewnić znalazcy szczęście, dostatek i miłość przez cały rok. Ma wskazywać drogę do skarbów, przynosić szczęście oraz bogactwo. Tylko osoba młoda, prawdomówna, pracowita, cnotliwa i odważna może odnaleźć tę czarodziejską roślinę. Na ręce szczęśliwej znalazczyni kwiatu paproci, Burmistrz Miasta i Gminy Połaniec – Jacek Tarnowski oraz Dyrektor Centrum Kultury i Sztuki - Joanna Juszczyńska przekazali rzeźbę - Babę Połaniecką, która jako nagroda przechodnia przynosi szczęście i gościła już w niejednym domu mieszkańców gminy Połaniec.

Świętojańska zabawa ludowa trwała w najlepsze z zespołem muzycznym, który bawił wszystkich aż do białego rana, a na parkiecie wręcz brakowało wolnego miejsca do  tańca.

/Aleksandra Piechniak/