Polaniec

TRADYCJE ROLNICZE WCIĄŻ ŻYWE

dodano przez: Dominika

Wraz z rozwojem techniki powoli giną dawne tradycje polskiego rolnictwa i rzemiosła. Znajdują się jednak ludzie, którzy starają się zachować o tym pamięć i pokazać dawne metody upraw. Tradycje rolnictwa przyjaznego środowisku oraz wielokierunkowych rodzinnych gospodarstw wciąż są jeszcze żywe, również w naszym regionie. Ta dziedzina gospodarki jest następstwem wielowiekowej tradycji, a przede wszystkim dużej ilości gruntów rolnych stanowiących przeważający krajobraz terenu. Pokazuje to jak wygląda praca i charakter życia na wsi, którego podstawą są tradycje rolnicze, tożsamość kulturowa regionu oraz gościnność mieszkańców. Udowadnia, że tradycja przekazywana w domach przez pokolenia nie ginie. Ten rzadki obraz orki konnej przykuł uwagę burmistrza Jacka Tarnowskiego i delegacji w drodze powrotnej Kielce – Połaniec. W rozmowie rolnik wielce ucieszony z zainteresowania chętnie opowiadał o tym, jak powszechnie wiadomo bardzo trudnym zajęciu.

Pługi, którymi posługiwano się przed laty, nie były wyposażone w kółka. Jak podają źródła do połowy XIX wieku uprawa ziemi była prymitywna. Pługi posiadały jeszcze wtedy drewniane odkładnice, zaś radła służyły w owym czasie już tylko do spulchniania ziemi i jej odchwaszczania. Pługiem orano poletka wzdłuż, radłem natomiast ,,wyprawiano" je po orce z perzu, ryjąc rolę raz koło razu w poprzek lub w skos. Pola bronowano drewnianymi bronami, które "włóczono" wzdłuż i w poprzek. Pługi z żelaznym lemieszem, krojem i odkładnicą zaczęły się rozpowszechniać w drugiej połowie XIX wieku. Posiadały one jeszcze wtedy drewnianą grządziel, zaś ich koleśnice - drewniane osie. Pługi te umożliwiały głębszą i sprawniejszą orkę co z kolei przynosiło wzrost plonów. Spowodowały też one i to, że rolnicy zaczęli rozszerzać powierzchnię pól uprawnych kosztem pastwisk. Pługi te zastąpiły z kolei pługi całkowicie żelazne wykonywane początkowo przez kowali wiejskich, później zaś w produkcji fabrycznej. Drewniane radła przetrwały wprawdzie do naszych czasów ale posiadają już dzisiaj mniejsze rozmiary i spełniają inną funkcję. Służą mianowicie do obradlania ziemniaków i robienia bruzd. Reprezentują one typ radeł płozowo-ramowatych zaopatrzone dodatkowo w dwie małe drewniane lub żelazne odkładnice, przy czym radełka do robienia bruzd posiadają odkładnice dające się regulować (regulacja szerokości bruzdy), zaś do wykopywania (,,wyhouczywania") ziemniaków są zaopatrzone w dwa nieruchome drewniane skrzydełka. Oba typy wyżej wymienionych narzędzi posiadają żelazne radlice.

Poletko do zaorania poprzez  prowadzenie zaprzęgu, który ciągnie pług, to naprawdę  trudna sztuka. Ale są jeszcze i tacy, którzy mocno zakorzenionych tradycji będą przestrzegać już zawsze bez względu na postęp i mechanizację.