Polaniec

Ustawa o działalności pożytku publicznego i wolontariacie została uchwalona przez Sejm RP 24 kwietnia 2003 roku. Tego samego dnia uchwalono także Przepisy wprowadzające do ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie, które mają na celu umiejscowienie jej w systemie prawa.

• Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie z dnia 24 kwietnia 2003 r. (Dz. U. Nr 96, poz. 873 z późn. zm.)
• Ustawa Przepisy wprowadzające ustawę o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie z dnia 24 kwietnia 2003 r. (Dz. U. Nr 96, poz. 874 z późn. zm.)

Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie obejmuje swoim zakresem głównie stowarzyszenia, fundacje (z wyłączeniem fundacji tworzonych przez partie polityczne) oraz kościelne (wyznaniowe) osoby prawne, jeśli ich cele statutowe obejmują prowadzenie działalności pożytku publicznego.

Ustawa reguluje prowadzenie działalności pożytku publicznego przez organizacje pozarządowe, tryb, zasady i formy zlecania realizacji zadań publicznych przez administrację publiczną organizacjom pozarządowym, uzyskiwanie przez organizacje statusu organizacji pożytku publicznego oraz nadzór nad działalnością organizacji pożytku publicznego, a także warunki wykonywania świadczeń przez wolontariuszy.

Zgodnie z definicją zawartą w ustawie organizacjami pozarządowymi są stowarzyszenia, fundacje oraz utworzone na podstawie przepisów ustaw osoby prawne lub jednostki nieposiadające osobowości prawnej, które nie są jednostkami sektora finansów publicznych oraz które nie działają w celu osiągnięcia zysku.

Zgodnie z ustawą działalnością pożytku publicznego jest działalność społecznie użyteczna, prowadzona przez organizację pozarządową w sferze zadań publicznych określonych w art. 4 ustawy, m.in. takich jak: pomoc społeczna, działalność charytatywna, ochrona i promocja zdrowia, kultura, nauka, oświata i wychowanie, promocja i organizacja wolontariatu.

Ustawa wprowadza podział działalności statutowej organizacji na działalność nieodpłatną i działalność odpłatną. Działalnością nieodpłatną pożytku publicznego jest świadczenie usług, za które organizacja nie pobiera wynagrodzenia. Działalnością odpłatną pożytku publicznego jest działalność w zakresie wykonywania zadań należących do sfery zadań publicznych wymienionych w art. 4 ustawy, w ramach realizacji przez organizację pozarządową celów statutowych, za którą organizacja pobiera wynagrodzenia do wysokości kosztów bezpośrednich tej działalności. Działalnością odpłatną organizacji jest także sprzedaż towarów lub usług wytworzonych lub świadczonych przez osoby bezpośrednio korzystające z działalności pożytku publicznego, jak również sprzedaż przedmiotów darowizn na cele prowadzenia działalności pożytku publicznego.

Ustawa nakłada obowiązek współpracy administracji publicznej z organizacjami pozarządowymi w sferze zadań publicznych, określonych w ustawie. Ustawa przykładowo wymienia formy współpracy:
a) zlecanie organizacjom pozarządowym realizacji zadań publicznych na zasadach określonych w ustawie. Zlecanie może przyjąć dwie formy - powierzenia wykonywania zadania publicznego i udzielenia dotacji na jego realizację oraz wsparcia wykonania zadania realizowanego przez organizację i udzielania dofinansowania organizacji realizującej zadanie,
b) wzajemne informowanie się o planowanych kierunkach działalności przez organy administracji publicznej i zainteresowane organizacje, konsultowanie projektów aktów prawnych w dziedzinach dotyczących działalności statutowej pożytku publicznego organizacji, tworzenie wspólnych zespołów doradczych i inicjatywnych, składających się z przedstawicieli sektora pozarządowego i administracji publicznej.

Protokóły z zebrania Komisji Konkursowej